ظرافت دیرپا (صنایع دستی ژاپن)
هنر در سراسر جهان و در میان تمامی ملت‌ها زبان جان و روح آدمی است. هر آنجا که کلام و گفتار را توان انتقال معنا نیست، هنر از سرانگشت آدمی جاری می‌شود. اما هنر را از ابتدا چنین رسالتی به تنهایی بر دوش نبوده است. چنانکه اگر در میان صفحات تاریخ و آنجا که رد و نشانی از انسان‌های ابتدایی باقی‌است نظر کنیم به این نکته پی می‌بریم که هر آنچه برای ما هنر محسوب می‌شود، برای پیشینیان عنصری بسیار کاربردی‌تر محسوب می‌شده‌است. بگونه‌ای که اگر در میان غارها و بناهای بجا مانده در امتداد قرون و اعصار جستجو کنیم، نقش‌نگاره‌ها‌یی را خواهیم دید که صرفا برای برقراری ارتباط در میان انسان‌ها پدید آمده‌اند. و یا اشکال و احجامی حک شده بر روی سختی سنگ‌ها، تنها و تنها به منظور ایجاد استیلای آدمی به روی حیوانات، بعنوان سوژه شکار. در این میان آثار دیگری یافت می‌شوند که بی‌تردید در زمره ابزار و ادواتی است که انسان‌های پیشین از آنها به منظور وسایل زندگی بهره می‌جسته‌اند. وسایلی که علاوه بر انعکاس ذوق ظریف و طبع لطیف آدمی، نیازهای روزمره انسان‌ها را نیز مرتفغ می‌کرده است. سفالینهها و ابزار و ادوات چوبین و فلزی همگی از جمله آنها هستند.
اما وابستگی نیاز آدمی به دست‌ساخته‌ها و وسایل تولیدی‌اش موضوعی مربوط به گذشته نیست. چرا که امروزه نیز بسیاری از امور روزمره در میان همه فرهنگ‌ها در عین وابستگی تام و تمام به همین دست‌سازه‌ها و ابزار ساخته شده با دست است که انجام می‌شود. این مسئله در فرهنگ مردمان مشرق زمین به دلیل نزدیکی و بستگی بیشترشان به فرهنگ بومی خود، نسبت به کشورها و فرهنگ‌هایی با ساختار و مناسبات حداکثری صنعتی، نمود و جلوه عینی بیشتری دارد.
ژاپن یکی از حیرت‌انگیزترین نمونه‌های موجود در میان فرهنگ‌های مشرق‌زمین است. این کشور به رغم رسوخ حداکثری مدرنیته و مظاهر صنعتی در زندگی اجتماعی مردم‌اش، تلاش شایسته‌ای را برای حفظ سنت و فرهنگ ارزشمند خود، انجام داده است. بگونه‌ای که حتی امروزه هم می‌توان فرهنگ سنتی و دیرینه ژاپن را در تمامی آداب روزمره ژاپنی‌ها، از جمله: غذاخوردن، لباس و پوشش، رفتار و کنش اجتماعی و بسیاری از زمینه‌های دیگر نیز مشاهده کرد. به همین دلیل به راحتی می‌توان متوجه جایگاه هنر سنتی به ویژه صنایع دستی میان مردم ژاپن شد. صنعتی که با زیبایی و ظرافت خاصی توسط استادکاران ژاپنی کماکان زنده نگه داشته شده است.
ادامه دارد …
دیدگاهتان را بنویسید